สมอง เป็นอวัยวะที่เป็นจุดศูนย์กลางควบคุมการทำงานของร่างกาย ถ้าส่วนใดของสมองมีการผิดปกติ ก็อาจส่งผลให้อวัยวะส่วนที่สมองควบคุมอยู่เกิดการสูญเสีย และหนึ่งในโรคเกี่ยวกับสมองที่เป็นสาเหตุการเสียชีวิตเป็นอันดับต้นๆของประชากรไทยและประชากรโลก คือ โรคหลอดเลือดในสมองตีบ และหลอดเลือดในสมองแตก ทำให้เกิดอัมพฤกษ์ และอัมพาตนั่นเอง แบ่งออกได้เป็น 2 กลุ่ม ดังนี้
1. หลอดเลือดสมองตีบ (Ischemic Stroke)
เกิดขึ้นเพราะหลอดเลือดสมองอุดตัน จึงทำให้สมองขาดเลือดไปเลี้ยงในบริเวณที่มีการอุดตัน โดยมากเกิดในผู้สูงอายุและผู้ที่มีโรคอื่นร่วมด้วย เช่นภาวะไขมันในเลือดสูง ความดันโลหิตสูง เบาหวาน หรือเกิดจากการอักเสบของหลอดเลือด อุบัติเหตุของหลอดเลือด ภาวะโรคหลอดเลือดบางชนิด อีกทั้ง จากกรณีมีโรคหัวใจบางชนิด เช่น กล้ามเนื้อหัวใจ ซึ่งก่อให้มีลิ่มเลือดไปอุดตันบริเวณหลอดเลือด ส่งผลให้เกิดหลอดเลือดสมองตีบขึ้นได้
2. หลอดเลือดสมองแตก (Hemorrhagic Stroke)
มีสาเหตุจากความเสื่อมของหลอดเลือด ซึ่งเป็นไปตามอายุ และปัจจัยร่วมอื่นๆ มีผลทำให้หลอดเลือดเกิดความเสื่อมได้เร็วขึ้น โดยเฉพาะในผู้ที่มีภาวะความดันโลหิตสูงนานๆ และมีการคุมความดันโลหิตได้ไม่ดี หรือผู้ที่มีปัญหาหลอดเลือดผิดปกติแต่กำเนิด เป็นต้น
เช็ก 6 สัญญาณเตือน เส้นเลือดในสมองแตก
1. ใบหน้าอ่อนแรง
2. แขน ขา ชา
3. พูดลำบาก
4. ทรงตัวลำบาก
5. ปวดหัวรุนแรง
6. มองเห็นภาพซ้อน
ภาวะของโรคหลอดเลือดสมองในผู้ป่วยแต่ละราย มีสาเหตุ หรือปัจจัยเสี่ยงที่แตกต่างกัน และหลอดเลือดในสมองก็มีขนาดต่างๆ กัน หากคนใกล้ตัวมีอาการเหล่านี้ ควรรีบนำส่งแพทย์ เพื่อตรวจและรักษาทันที เพราะโรคนี้มี เวลาทองเพียง 3 ชั่วโมงหลังเกิดอาการเท่านั้น หากผู้ป่วยมาถึงโรงพยาบาลช้าอาจจะสูญเสียโอกาสที่จะได้รับการรักษา ซึ่งการรักษานั้นมีจุดประสงค์เพื่อที่จะรักษาเนื้อสมองที่ขาดเลือดให้มีเลือดกลับมาเลี้ยง ลดส่วนของสมองที่ขาดเลือดและตายไป เพื่อลดการเกิดภาวะทุพพลภาพ จาก อัมพฤกษ์ อัมพาต และติดตามเฝ้าระวังภาวะแทรกซ้อนที่จะเกิดขึ้นกับผู้ป่วย
การป้องกัน อัมพฤกษ์ อัมพาต
1. ควบคุมความดันโลหิตให้มีภาวะปกติ
2. รับประทานอาหารที่ไม่หวาน หรือมันเกินไป
3. งดสูบบุหรี่ และออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
4. งดดื่มแอลกอฮอล์
5. ทำจิตใจให้แจ่มใส พักผ่อนให้เพียงพอ ไม่เครียดรักษาสมดุลให้ชีวิต
